پیوند پوست یکی از مهمترین روش‌های ترمیم زخم‌های شدید و غیرقابل ترمیم است که در آن پوست از بخشی از بدن یا منابع دیگر برداشته و به محل آسیب منتقل می‌شود. این عمل می‌تواند جان بیماران سوختگی، افراد با زخم‌های دیابتی یا نقص‌های بافتی ناشی از جراحی را نجات دهد. گرافت‌ها از نظر ضخامت به دو نوع تمام ضخامت و ضخامت تقسیم شده و از نظر منبع به آتوگرافت، ایزوگرافت، آلوگرافت و زنوگرافت تقسیم می‌شوند. موفقیت پیوند وابسته به خونرسانی مناسب، تثبیت درست با بخیه یا منگنه و مراقبت دقیق پس از عمل است. دوره نقاهت معمولاً ۷ تا ۱۴ روز طول می‌کشد و نیازمند بی‌حرکتی، پانسمان مناسب و رژیم غذایی غنی از پروتئین و ویتامین‌هاست. اگرچه خطراتی همچون عفونت یا رد پیوند وجود دارد، انتخاب جراح متخصص و مرکز معتبر ریسک‌ها را کاهش می‌دهد. پیوند پوست، مرزی میان حفظ زیبایی، عملکرد و نجات سلامت بیمار است.
انچه خواهید خواند…
پیوند پوست چیست؟
پیوند پوست یک روش جراحی پیشرفته است که با هدف جایگزینی یا ترمیم نواحی آسیب‌دیده پوست انجام می‌شود. در این فرآیند، لایه ای از پوست از ناحیه اهداکننده برداشته و بر روی محل گیرنده، یعنی زخم یا نقص بافتی، قرار داده می‌شود. منبع پوست می‌تواند خود بیمار یا فرد یا حتی گونه ای دیگر باشد. این عمل نه تنها جان بیماران با زخم‌های شدید را نجات می‌دهد، بلکه عملکرد طبیعی پوست را بازمی‌گرداند و از خطراتی مانند عفونت یا از دست رفتن آب بدن جلوگیری می‌کند. پیشرفت های پزشکی باعث شده تکنیک های جدید، نتایج زیبایی بهتری ارائه دهند. امروزه پیوند پوست در درمان سوختگی‌های گسترده، بازسازی پس از جراحی سرطان یا ترمیم نواقص مادرزادی، نقش کلیدی دارد و ترکیبی از علم جراحی و هنر ظرافت در نتیجه گیری نهایی محسوب می‌شود.
اهداف درمانی و زیبایی
پیوند پوست فقط یک عمل جراحی نیست؛ یک مسیر امید برای بیمارانی است که با زخم‌های عمیق یا نقص‌های بافتی مواجه هستند. هدف درمانی آن بازگرداندن عملکرد محافظتی پوست، جلوگیری از عفونت و بهبود سریع‌تر روند ترمیم بافت‌هاست. از سوی دیگر، اهداف زیبایی در این عمل اهمیتی برابر دارند؛ به‌ویژه در نواحی قابل مشاهده مانند صورت، دست یا گردن که زیبایی ظاهری و اعتماد به نفس فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. انتخاب نوع گرافت و تکنیک جراحی بر اساس محل زخم، اندازه، و نیازهای زیبایی بیمار انجام می‌شود. امروزه با بهره‌گیری از گرافت های تمام ضخامت یا کامپوزیت، می‌توان رنگ و بافت نزدیک به پوست طبیعی را ایجاد کرد. ترکیب مراقبت های بعد از عمل، رژیم غذایی مناسب و فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا هم از نظر جسمی و هم روحی به شرایط مطلوب بازگردد.
۱. “Skin grafting is a surgical procedure used to treat wounds that cannot heal independently. This procedure reduces infection and regulates fluid loss.”
«پیوند پوست یک روش جراحی برای درمان زخم‌هایی است که به‌طور طبیعی ترمیم نمی‌شوند. این عمل خطر عفونت را کاهش می‌دهد و از اتلاف مایعات بدن جلوگیری می‌کند.»
منبع: NBC
چرایی انجام جراحی پوست
پیوند پوست روی ناحیه ای از بدن که پوست از بین رفته است قرار می‌گیرد. دلایل رایج پیوند پوست عبارتند از:
- درمان سوختگی های عمیق
- از بین بردن ضایعات بیماری پوستی
- بستن زخم‌های باز و بزرگ
- درمان زخم فشاری یا زخم بستر، یا سایر زخم‌های روی پوست که به خوبی بهبود نیافته‌اند و پوست نیاورده‌اند.
- جراحی سرطان پوست
کاربردهای اصلی پیوند پوست
پیوند پوست، روشی حیاتی و تخصصی در جراحی ترمیمی است که برای پوشاندن و بازسازی نواحی دچار آسیب شدید استفاده می‌شود. این عمل، سد حفاظتی بدن را دوباره برقرار می‌کند و نقش مهمی در پیشگیری از عفونت و حفظ عملکرد طبیعی پوست دارد. کاربردهای اصلی آن شامل درمان سوختگی‌های گسترده، ترمیم بافت پس از برداشت تومور، بهبود زخم‌های دیابتی و مزمن، و اهداف زیبایی یا بازسازی ساختاری است. بسته به نوع آسیب و محل آن، جراح از گرافت ضخامت تقسیم شده، ضخامت کامل یا کامپوزیت بهره می‌گیرد. انتخاب صحیح نوع پیوند، به عواملی چون خونرسانی، اندازه زخم و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. این روش در بسیاری از موارد، تنها راه حفظ سلامت و کیفیت زندگی است و نتایج مثبت آن در ترمیم بافتی و بازگرداندن ظاهر طبیعی کاملاً اثبات شده است.
سوختگی‌های عمیق
سوختگی‌های عمیق، به‌ویژه درجات سه و چهار، موجب تخریب کامل لایه‌های پوست و از بین رفتن توانایی ترمیم طبیعی می‌شوند. در این شرایط، پیوند پوست بهترین راه‌حل برای بازگرداندن پوشش محافظ بدن است. این روش از نفوذ میکروب‌ها، کاهش شدید مایعات و ایجاد اسکارهای بدشکل جلوگیری می‌کند. گرافت انتخابی، معمولاً ضخامت تقسیم شده یا تمام ضخامت بوده و بر اساس موقعیت و عمق آسیب تعیین می‌شود. روند جراحی شامل پاک‌سازی محل سوخته، برداشت پوست سالم از ناحیه اهداکننده و تثبیت آن بر محل آسیب است. مراقبت پس از عمل، شامل بی‌حرکت نگه داشتن عضو و استفاده از پانسمان‌های تخصصی، نقشی کلیدی در موفقیت دارد. تغذیه مناسب و کنترل عفونت نیز برای ترمیم سریع و دستیابی به نتیجه پایدار در بیماران دچار سوختگی‌های شدید ضروری است.
ترمیم پس از برداشت تومور
برداشت تومورهای پوستی، به‌ویژه در نواحی حساس یا مهم بدن، ممکن است با نقص گسترده بافتی همراه باشد. در چنین مواردی، پیوند پوست روشی ضروری برای پوشش محل جراحی و بازگرداندن ظاهر و عملکرد طبیعی پوست است. این روش مانع از باقی‌ماندن زخم باز شده و خطر عفونت یا خونریزی را کاهش می‌دهد. بسته به محل و اندازه نقص، جراح از گرافت ضخامت کامل برای هماهنگی بهتر با پوست اطراف یا از گرافت کامپوزیت در نواحی نیازمند بازسازی پیچیده استفاده می‌کند. مراقبت پس از عمل شامل حفاظت از محل پیوند، پیشگیری از ضربه یا فشار، و پیگیری وضعیت خونرسانی است. انتخاب تکنیک مناسب، نه تنها نتایج زیبایی بهتری می‌دهد، بلکه عملکرد پوست را نیز حفظ می‌کند. این فرآیند در بسیاری از موارد به افزایش کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند.
درمان زخم‌های دیابتی و مزمن
زخم‌های دیابتی و مزمن، به دلیل اختلال در خونرسانی و روند ترمیم، اغلب به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند و خطر عفونت بالا دارند. پیوند پوست به‌عنوان راهکاری پیشرفته، بستر ترمیم را فراهم می‌کند و سد محافظتی دوباره شکل می‌گیرد. در بیماران دیابتی، پیش از پیوند، کنترل قند خون و پاک‌سازی کامل محل زخم ضروری است. انتخاب نوع گرافت بر اساس اندازه و شرایط بافت انجام می‌شود؛ ضخامت تقسیم شده برای پوشش وسیع و ضخامت کامل برای نواحی حساس مناسب است. این روش نه تنها سرعت بهبود را افزایش می‌دهد، بلکه از بازگشت زخم و پیشرفت آن جلوگیری می‌کند. مراقبت‌های دقیق پس از عمل، شامل پانسمان تخصصی، جلوگیری از فشار موضعی و تغذیه غنی از پروتئین و ویتامین، کلید موفقیت در این بیماران است.
کاربردهای زیبایی و بازسازی
پیوند پوست فقط یک نیاز درمانی نیست؛ در حوزه زیبایی و بازسازی هم نقش مهمی ایفا می‌کند. این روش برای اصلاح اسکارهای برجسته، ترمیم نواقص مادرزادی، یا بازسازی پس از جراحی‌های زیبایی پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت آسیب در نواحی قابل مشاهده مانند صورت، گردن یا دست‌ها، انتخاب نوع گرافت با دقت انجام می‌شود تا بیشترین هماهنگی رنگ و بافت حاصل شود. گرافت ضخامت کامل، به دلیل ظاهری نزدیک به پوست طبیعی، اغلب انتخاب اول در کاربردهای زیبایی است. فرآیند بازسازی شامل طراحی دقیق محل برش و تثبیت بی‌نقص گرافت است تا نتیجه نهایی طبیعی و ماندگار باشد. رعایت مراقبت‌های پس از عمل، شامل محافظت در برابر نور خورشید و عوامل آسیب‌رسان، تضمین‌کننده حفظ کیفیت در بلندمدت است.
پیوند پوست یا گرافت پوست یک روش جراحی است که شامل برداشتن پوست از یک ناحیه از بدن و انتقال آن به ناحیه دیگری از بدن است. این جراحی ممکن است در صورتی انجام شود که بخشی از بدن شما پوشش محافظ پوست خود را به دلیل سوختگی، جراحت یا بیماری از دست داده باشد. پیوند پوست در بیمارستان انجام می‌شود. بیشتر پیوندهای پوستی شامل بیهوشی عمومی می‌شوند، به این معنی که شما در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی احساس نمی‌کنید.
انواع پیوند پوست
پیوند پوست بر اساس ضخامت گرافت و منبع اهداکننده تقسیم‌بندی می‌شود که هر یک کاربرد خاص خود را در جراحی ترمیمی دارند:
بر اساس ضخامت
- گرافت ضخامت تقسیم شده (STSG): این گرافت شامل تمام اپیدرم و بخش کوچکی از درم است و به دلیل سهولت برداشت و پوشش سریع سطح وسیع، انتخاب اول برای سوختگی‌های گسترده و زخم‌های وسیع است؛ با این حال، نتیجه زیبایی آن نسبت به نوع دیگر کمتر است. شامل برداشتن لایه بالایی پوست – اپیدرم – و همچنین بخشی از لایه عمیق تر پوست به نام درم است. جراح این لایه‌ها را از محل اهداکننده، که ناحیه‌ای است که پوست سالم در آن قرار دارد، برمی‌دارد. پیوندهای پوستی اغلب از قسمت جلویی یا بیرونی ران، شکم، باسن یا پشت برداشته می‌شوند. جراحان از گرافت هایی با ضخامت نسبی برای پوشاندن نواحی بزرگتری از پوست آسیب دیده استفاده می‌کنند. این پیوندها معمولاً شکننده هستند و معمولاً ظاهری براق یا صاف دارند. همچنین ممکن است رنگ پریده تر از پوست مجاور ظاهر شوند. گرافت های با ضخامت نسبی به راحتی به اندازه پوست پیوند نشده رشد نمی‌کنند، بنابراین کودکانی که آنها را دریافت می‌کنند ممکن است با افزایش سن به پیوندهای اضافی نیاز داشته باشند.
- گرافت تمام ضخامت (FTSG): این نوع، تمام لایه‌های پوست را منتقل می‌کند و به دلیل حفظ بهتر خصوصیات پوست اصلی، برای ترمیم نواحی حساس مانند صورت یا دست که نیاز به تطابق بافتی بالا و نتایج زیبایی بی‌نقص دارند، مناسب‌تر است. یک پیوند با ضخامت کامل شامل منبع قابل اعتماد است که تمام اپیدرم و درم را از محل اهدا کننده خارج می کند. جراحان معمولاً پوست سالم را از شکم، کشاله ران، ساعد یا ناحیه بالای ترقوه می‌گیرند. گرافت‌ها معمولاً قطعات کوچک‌تری از پوست هستند، زیرا جراح معمولاً محل اهداکننده را در یک برش مستقیم با بخیه‌ها یا منگنه‌ها به هم می‌کشد و می‌بندد. پزشکان اغلب از گرافت های تمام ضخامت برای زخم های کوچک در قسمت های بسیار قابل مشاهده بدن مانند صورت استفاده می‌کنند. بر خلاف گرافت های ضخامت نسبی، گرافت های تمام ضخیم با پوست اطراف خود ترکیب می‌شوند و نتیجه زیبایی بهتری دارند.
- پیوند کامپوزیت: این پیوند علاوه بر پوست، بافت‌های زیرین مانند چربی یا غضروف را نیز شامل می‌شود و کاربرد اصلی آن بازسازی ساختارهای پیچیده بدن، مانند ترمیم نقص‌های نوک بینی یا گوش، است که نیازمند پشتیبانی ساختاری هستند.
بر اساس منبع اهداکننده
- آتوگرافت (Autograft): در این روش پوست از خود فرد برداشته می‌شود و به دلیل تطابق صد در صد ژنتیکی، روش استاندارد طلایی درمان است و خطر رد پیوند تقریباً صفر می‌باشد.
- ایزوگرافت (Isograft): این نوع پیوند، پوست را از یک فرد دوقلوی همسان برمی‌دارد و کاربرد آن بسیار نادر است؛ مشابه آتوگرافت، به دلیل ژنتیک یکسان، بافت پیوندی رد نمی‌شود.
- آلوگرافت (Allograft): در این نوع، پوست از فرد دیگری (معمولاً انسانی فوت شده) گرفته می‌شود و برای پوشش موقت زخم‌های بزرگ (مانند سوختگی‌های شدید) جهت جلوگیری از عفونت و آماده‌سازی بستر برای پیوند دائم استفاده می‌شود؛ البته خطر رد وجود دارد.
- زنوگرافت (Xenograft): پوست در این روش از گونه حیوانی دیگر (بیشتر خوک) برداشته می‌شود و به‌عنوان پوشش بیولوژیک موقت و پانسمان برای محافظت از زخم‌های سطحی تا زمان ترمیم نهایی یا پیوند آتوگرافت به کار می‌رود؛ بیشترین خطر رد پیوند را دارد.
انتخاب میان گرافت تمام ضخامت و گرافت ضخامت تقسیم شده تصمیمی حیاتی در جراحی ترمیمی است.گرافت ضخامت تقسیم شده به دلیل ضخامت کمتر، راحت‌تر خونرسانی شده و شانس بقای آن در بستر زخم‌های سخت‌تر بالاتر است، اما انقباض و ظاهر آن کیفیت پایین‌تری دارد. در مقابل،گرافت تمام ضخامت ظاهر زیباتری را فراهم می‌کند اما به بستر زخم بسیار تمیز و خونرسانی عالی نیاز دارد تا بتواند تمام درم ضخیم خود را حفظ کند، از این رو برای نواحی زیبایی محور به کار می‌رود.
| ویژگی مقایسه | گرافت ضخامت تقسیم شده | گرافت تمام ضخامت |
|---|---|---|
| محتوای بافتی | اپیدرم + بخشی از درم | اپیدرم + تمام درم |
| انقباض (جمع شدن) | انقباض ثانویه زیاد است. | انقباض ثانویه کم است. |
| میزان پذیرش اولیه | پذیرش اولیه بالاتر است. | پذیرش اولیه حساس‌تر و پایین‌تر است. |
| محل اهداکننده | به سرعت بهبود می‌یابد (مشابه زخم ساییدگی). | محل اهداکننده باید بخیه شود. |
| نتایج زیبایی | ضعیف‌تر؛ رنگ و بافت ناهمگون. | عالی؛ بهترین تطابق رنگ و بافت. |
| کاربرد اصلی | پوشش زخم‌های وسیع و سوختگی‌های گسترده. | ترمیم نواحی حساس مانند صورت، دست و مفاصل |
احتمال رد پیوند
یکی از چالش‌های مهم در پیوند پوست، احتمال رد پیوند است؛ زمانی که سیستم ایمنی بدن، گرافت را به عنوان بافت بیگانه شناسایی و علیه آن واکنش نشان می‌دهد. این مشکل در آلوگرافت و به‌ویژه زنوگرافت بیشتر مشاهده می‌شود، زیرا تفاوت ژنتیکی میان اهداکننده و گیرنده بالاست. علائم رد پیوند شامل قرمزی شدید، تورم، درد و از بین رفتن تدریجی گرافت است. برای کاهش این خطر، انتخاب منبع مناسب، آماده‌سازی صحیح بستر گیرنده و در برخی موارد مصرف داروهای تنظیم‌کننده ایمنی توصیه می‌شود. آتوگرافت یا پیوند از خود بیمار تقریباً کمترین درصد رد را دارد. جراحان با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، انتخاب محل‌های خون‌رسان، و مراقبت‌های دقیق پس از عمل، تلاش می‌کنند احتمال یا شدت رد پیوند را به حداقل برسانند و ثبات نتیجه جراحی را تضمین کنند.
افراد مناسب برای پیوند پوست
مناسب‌ترین افراد برای انجام پیوند پوست باید شرایط زیر را داشته باشند:
ثبات وضعیت عمومی: فرد باید از نظر قلبی و متابولیک ثبات داشته باشد تا بتواند عمل جراحی و مرحله مراقبت‌های بعد از عمل را تحمل کند.
سوختگی‌های عمیق: کسانی که دچار سوختگی درجه سه یا چهار شده‌اند و آسیب فراتر از درم عمیق رفته است.
نقص‌های بافتی گسترده: بیمارانی که به‌علت تروما یا جراحی (مانند برداشتن تومورهای بزرگ)، بافت زیادی را از دست داده‌اند.
زخم‌های مزمن مقاوم: افرادی با زخم‌های دیابتی، زخم‌های وریدی یا زخم‌های بستر که بیش از شش هفته در برابر درمان‌های روتین، مقاوم بوده‌اند.
بستر زخم مناسب: محل گیرنده پیوند باید عاری از عفونت فعال بوده و خونرسانی کافی برای تضمین پذیرش گرافت داشته باشد.
بیماران با زخم‌های غیر قابل ترمیم
زخم‌های غیر قابل ترمیم، آن دسته از آسیب‌های پوستی هستند که حتی با مراقبت های طولانی مدت، دارو و پانسمان های تخصصی بهبود نمی یابند. این زخم‌ها معمولاً در بیماران دیابتی، افراد با مشکلات شدید گردش خون، بیماران دچار زخم بستر یا افرادی با نقص ایمنی دیده می‌شود. در چنین مواردی، پیوند پوست یک راه حل قطعی و نجات بخش است. با انتقال گرافت سالم به بستر زخم، سد محافظتی پوست بازسازی و فرآیند ترمیم فعال می‌شود. این روش نه تنها از گسترش آسیب جلوگیری می‌کند، بلکه خطر ابتلا به عفونت های تهدیدکننده جان را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد. برای بیماران، انجام پیوند پوست نیازمند ارزیابی دقیق توسط جراح متخصص، آماده سازی عمومی و کنترل مشکلات زمینهای است. موفقیت عمل، وابسته به خون رسانی مناسب، تثبیت گرافت و مراقبت های دقیق بعد از جراحی خواهد بود.
مزایا و معایب جراحی
| مزیت | عیب |
|---|---|
| ایجاد سد محافظتی فوری | خطر رد پیوند (در آلوگرافت و زنوگرافت) |
| جلوگیری از عفونت و کاهش خطر سپسیس. | نیاز به عمل جراحی و ایجاد زخم در محل اهداکننده. |
| بازگشت سریع‌تر به عملکرد | نتایج زیبایی محدود (به ویژه در STSG) |
| تسهیل حرکت مفاصل و جلوگیری از تشکیل اسکار شدید. | احتمال تغییر رنگ، ناهمواری یا برجستگی در گرافت. |
| بهبود ظاهر زیبایی | نیاز به مراقبت‌های دقیق و طولانی‌مدت |
| به‌ویژه در FTSG، بافت مناسبی برای ترمیم نقص‌های صورت و دست فراهم می‌کند. | احتمال عدم موفقیت پیوند به دلیل خونرسانی ضعیف. |
| حفظ مایعات بدن و تنظیم حرارت | حساسیت کمتر |
| جلوگیری از کم‌آبی بدن (دهیدراتاسیون) در سوختگی‌های وسیع. | معمولاً حس کمتری نسبت به پوست طبیعی در ناحیه |
مراحل جراحی پیوند پوست
عمل پیوند پوست با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی آغاز می‌شود. یک جراح با برداشتن پوست از منبع مطمئن از محل اهدا کننده، عمل را آغاز می‌کند. اگر پیوندی با ضخامت نسبی می‌کنید، جراح پوست ناحیه‌ای از بدن شما را که معمولاً توسط لباس پنهان شده است، مانند لگن یا قسمت بیرونی ران شما برمی‌دارد. اگر پیوندی با ضخامت کامل دریافت می‌کنید، جراح شما احتمالاً از شکم، کشاله ران، ساعد یا ناحیه بالای استخوان ترقوه به عنوان محل اهدا کننده استفاده می‌کند. پس از برداشتن پوست از محل اهدا کننده، جراح آن را با دقت روی ناحیه پیوند قرار داده و آن را با یک پانسمان جراحی، منگنه یا بخیه محکم می‌کند. اگر پیوندی با ضخامت نسبی شده باشد، ممکن است “مشبکه” شده باشد. این شامل برش دادن چندین شکاف در پیوند توسط جراح می شود تا آن را بکشد تا پوست کمتری از محل اهدا کننده شما برداشت کند. این کار همچنین اجازه می‌دهد تا مایع از زیر پیوند پوست تخلیه شود. جمع آوری مایع در زیر پیوند ممکن است باعث از کار افتادن آن شود. در دراز مدت، مش‌بندی ممکن است باعث شود پیوند پوست ظاهری شبیه پوست ماهی پیدا کند. پس از اتمام عمل، جراح ناحیه اهداکننده را با یک پانسمان می‌پوشاند که به آن نمی‌چسبد. در چند روز اول، پوست ممکن است بنفش یا قرمز به نظر برسد. پس از حدود یک هفته، وقتی پزشک پانسمان رابرمی دارد، پوست باید صورتی به نظر برسد. با گذشت زمان، رنگ پوست باید با رنگ پوست اطراف زخم مطابقت داشته باشد.
مرحله به مرحله جراحی پیوند پوست
پاک‌سازی و آماده‌سازی محل گیرنده
قبل از هر اقدام، جراح بستر زخم یا محل آسیب را از بافت‌های مرده و آثار عفونت پاک می‌کند؛ این فرآیند که دبریدمان نام دارد، راه را برای پذیرش گرافت باز می‌سازد. محیط باید کاملاً استریل باشد تا خطر عفونت به حداقل برسد. طی این مرحله، کنترل خونریزی نیز انجام می‌شود تا جریان خون مناسب برای تغذیه پیوند برقرار شود. آماده‌سازی دقیق این بخش، یکی از مهمترین عوامل موفقیت عمل محسوب می‌شود.
انتخاب و آماده‌سازی محل اهداکننده
محل برداشت پوست معمولاً از نواحی کمتر قابل مشاهده مانند ران، باسن یا پشت بازو انتخاب می‌شود. پوست باید سالم، بدون آسیب و با ضخامت مناسب باشد تا نیاز محل گیرنده را برآورده کند. پس از انتخاب، محل اهداکننده با محلول‌های ضدعفونی شسته می‌شود و تحت بی‌حسی یا بیهوشی آماده برداشت می‌گردد. انتخاب محل درست، هم نتیجه زیبایی بهتر می‌دهد و هم راحت‌تر ترمیم می‌شود.
برداشت پوست (گرافت)
جراح با استفاده از ابزاری مانند اسکین‌گرافت‌هاروس یا چاقوی جراحی، لایه پوست را با دقت و ضخامت مورد نظر جدا می‌کند. این فرآیند باید به شکلی انجام شود که ساختار و رطوبت گرافت حفظ شود. بافت برداشت شده بلافاصله در محلول ویژه یا محیط استریل قرار داده می‌شود تا از خشک شدن یا آسیب جلوگیری شود. سرعت و دقت در این مرحله نقش مهمی در کیفیت نهایی پیوند دارد.
برش و شکل‌دهی گرافت
پوست برداشت شده باید متناسب با اندازه و شکل محل گیرنده تنظیم شود. جراح با برش دقیق، زوایا و ابعاد گرافت را با سطح زخم هماهنگ می‌کند تا پوشش کامل ایجاد شود. در مواردی، سوراخ کردن یا مش‌کردن (Mesh) گرافت انجام می‌شود تا انعطاف و تهویه بهتر باشد. شکل‌دهی دقیق، از ایجاد چین، فشار یا نقاط مرده در پیوند جلوگیری می‌کند.
قرار دادن و تثبیت گرافت
گرافت آماده بر روی بستر گیرنده با دقت قرار داده می‌شود و سطح تماس آن بررسی می‌گردد. برای تثبیت، جراح از بخیه‌های ظریف، منگنه پوستی یا چسب جراحی بهره می‌گیرد تا گرافت بی‌حرکت بماند. این تثبیت مانع از حرکت یا جدا شدن پوست تازه در روزهای حیاتی نخست می‌شود. وضعیت خونرسانی و رنگ گرافت بلافاصله پس از تثبیت کنترل می‌گردد.
پانسمان و مراقبت اولیه
پس از تثبیت، کل ناحیه با پانسمان استریل و گاهی چند لایه محافظ پوشانده می‌شود. پانسمان باید رطوبت کافی را حفظ کرده و از تماس با عوامل خارجی جلوگیری کند. در این مرحله، بیمار آموزش‌های اولیه درباره مراقبت، محدودیت حرکت و اهمیت بی‌حرکت نگه داشتن محل را دریافت می‌کند. پانسمان معمولاً تا چند روز بدون تعویض باقی می‌ماند مگر در صورت مشاهده عوارض.
🕒 نکات مراقبت اولیه
- بالا نگه داشتن عضو پذیرا برای کاهش فشار
- بی‌حرکت نگه داشتن پیوند در 48–72 ساعت اول
- تعویض پانسمان بین روز 3 تا 5 (یا زودتر در صورت ترشح یا بوی بد)
- مرطوب نگه داشتن پیوند با گاز آغشته به سرم نمکی در صورت جداشدن
- پزشک شما احتمالاً چندین هفته قبل از پیوند پوست، درمان شما را برنامه ریزی می‌کند، بنابراین شما زمان لازم برای برنامه ریزی برای جراحی را خواهید داشت. شما باید برنامه ریزی کنید که از قبل در مورد داروهای تجویزی یا بدون نسخه ای که مصرف می‌کنید، ازجمله ویتامین ها و مکمل ها، به پزشک خود اطلاع دهید.
- برخی از داروها، مانند آسپرین، می‌توانند با توانایی خون برای تشکیل لخته تداخل داشته باشند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که دوز مصرفی خود را تغییر دهید یا مصرف این داروها را قبل از جراحی متوقف کنید. علاوه بر این، سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات تنباکو توانایی شما را برای بهبودی پس از پیوند پوست مختل می‌کند، بنابراین پزشک احتمالاً از شما می‌خواهد که قبل از جراحی سیگار را ترک کنید.
- همچنین پزشک به شما می‌گوید که بعد از نیمه شب روز عمل چیزی نخورید یا ننوشید. این کار برای جلوگیری از استفراغ و خفگی شما در حین جراحی در صورتی است که بیهوشی باعث تهوع شما شود. همچنین باید برای آوردن یکی از اعضای خانواده یا دوست خود برنامه ریزی کنید که بتواند شما را پس از جراحی به خانه برساند.
- بیهوشی عمومی ممکن است بعد از عمل باعث خواب آلودگی شما شود، بنابراین تا زمانی که اثرات کاملاً از بین نرود، نباید رانندگی کنید. همچنین ایده خوبی است که یک نفر در چند روز اول پس از جراحی در کنار شما بماند. ممکن است برای انجام برخی کارها و گردش در خانه به کمک نیاز داشته باشید.
سوالات پر تکرار بیماران درباره پیوند پوست :
مهمترین عامل متغیر در هزینه پیوند پوست چیست؟
تجربه و مهارت جراح پلاستیک یا ترمیمی، و همچنین نوع گرافت مورد نیاز (ضخامت کامل یا ضخامت تقسیم شده) اصلیترین فاکتورهای متغیر قیمت هستند.
آیا هزینه پیوند در تهران با سایر شهرها متفاوت است؟
معمولاً بله؛ نرخها در کلانشهرها مانند تهران به دلیل بالاتر بودن دستمزد جراحان باتجربه و تعرفههای مراکز درمانی خصوصی، ممکن است بالاتر باشد.
چه عواملی بر موفقیت پیوند و سرعت ترمیم زخم تأثیر میگذارند؟
موفقیت جراحی به شدت تحت تأثیر بیماریهای زمینهای (مانند دیابت کنترل نشده)، وضعیت خونرسانی محل گیرنده، و عادات ناسالم مانند مصرف دخانیات است
آیا نوع پیوند بر قیمت نهایی مؤثر است؟
بله؛ روش اجرای پیوند (STSG، FTSG یا فلپهای پیچیدهتر)، میزان مساحت مورد نیاز برای پوشش و مدت زمان جراحی، همگی در تعیین قیمت دخیل هستند.
مشاوره و تعیین وقت کلینیک: 02147623737
