یکی از شاخه‌های اصلی پزشکی، زیست درمانی است كـه در آن از موجودات و حشرات زنده مانند زالو، زنبور، لارو مگس و غیره به عنوان یك روش درمانی استفاده می‌شود. زالو درمانی یا لیچ تراپی (Leech therapy) یک روش کمک درمانی است که در دنیا مطرح بوده و در چند دهه اخیر رشد زیادی داشته است.
قدمت زالو درمانی
قدمت استفاده از زالو به ۲۵۰۰ سال قبل می‌رسد. موارد مکتوب استفاده از زالو برای درمان بیماری‌ها در ایران به اشارات ابوعلی سینا در کتاب قانون بر می‌گردد.
آیا لیچ تراپی تاییدیه علمی دارد؟
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۰۴ زالو را به عنوان یک ابزار پزشکی تأیید کرد. سپس وزارت بهداشت آلمان نیز آن را به عنوان دارو مورد تأیید قرار داد.
از چه زالوهایی برای زالو درمانی استفاده می‌شود؟
زالوهای رودخانه‌ای درمانی نیستند. تعدادی افراد با صید زالو از رودخانه و جویبارها خودسرانه و بدون رعایت نکات بهداشتی اقدام به لیچ تراپی می‌کنند.
فقط برخی از گونه‌های زالو، درمانی هستند. از بین حدود ۶۵۰ نوع زالو شناخته شده تنها چند گونه در پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از بین آن ها هیریدو مدیسینالیس (Hirudo medicinalis) از همه معمول‌تر است.
به علاوه زالوهایی که در لیچ تراپی از آن ها استفاده می‌شود به صورت استریل بوده و آلوده نمی‌باشند.
نحوه عملکرد لیچ تراپی
بزاق دهان زالوهای طبی دارای مواد متنوعی از جمله هیرودین است که از غدد بزاقی ترشح شده و هنگام تغذیه زالو وارد بدن میزبان می‌شوند.
علاوه بر این، چون زالو با عضلات قوی دهان و آرواره خود و ایجاد مکش، به بدن میزبان می‌چسبد، همانند بادکش عمل کرده، مواد زائد موضع را هم به سمت زخم کشیده و از بدن دفع می‌کند لذا خواص بادکش درمانی را هم دارد.
به دنبال تغذیه زالو از بدن میزبان، خونی که از بدن دفع می‌شود نیز اثر درمانی و پاکسازی کنندگی بدن دارد. به بیانی دیگر لیچ تراپی یک حجامت کوچک در کنار تزریق موادی مانند هیرودین به بدن می باشد.
چه افرادی نباید زالو درمانی شوند؟
افرادی که دچار مشکلات انعقاد خون هستند و خون آن‌ها دیر بند می‌آید، هموفیلی بوده یا مشکل پلاکت دارند و همچنین بیمارانی که کم‌خونی و یا گرفتگی عروق دارند نباید زالو درمانی شوند.
در مرکز ترمیم زخم ترنم از زالوهای درمانی و کاملا استریل جهت درمان زخم های بیمارانی که اندیکاسیون لیچ تراپی را دارند استفاده می‌شود.
