بیوفیلم و نقش آن در عفونت زخم
بیوفیلم یا توده‌های باکتریایی، میکروارگانیسم‌هایی هستند که در یک سد ضخیم و باریک از قندها و پروتئین‌ها قرار گرفته‌اند. این سد از میکروارگانیسم ها در برابر سیستم ایمنی طبیعی بیمار و بسیاری از عوامل ضد میکروبی محافظت می‌کند.
بیوفیلم می‌تواند در عرض 24 ساعت در زخم ایجاد شود.
بیوفیلم چگونه بر بهبود زخم تأثیر می‌گذارد؟
بیوفیلم احتمالاً مهم‌ترین عامل مخل بهبود مداوم و تأخیر در ترمیم زخم‌ها است. تصور می‌شود که آنها با ایجاد یک پاسخ التهابی نامناسب، بهبود زخم را به تأخیر می‌اندازند، که بی‌اثر، سازماندهی نشده و به بافت میزبان آسیب می‌رساند.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد که بین بیوفیلم و نقش آن در عفونت زخم ارتباط زیادی وجود دارد. بیوفیلم در بیشتر زخم‌های مزمن، و نه در همه زخم‌های مزمن و مقاوم به درمان وجود دارد.
نحوه شکل گیری بیوفیلم ها
باکتری ها اغلب به عنوان سلول های منفرد در نظر گرفته می‌شوند که در رشد نمایی به سرعت تکثیر می‌شوند. این به عنوان “فرم پلانکتونیک” نامیده می‌شود و بیشتر به عفونت های حاد مربوط می‌شود.
باکتری‌ها همچنین می‌توانند توده‌ها یا جوامعی از سلول‌های با رشد آهسته را تشکیل دهند، به این نوع تشکیل «بیوفیلم» می‌گویند. رایج ترین بیوفیلم سازها استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا هستند.
راه های تشخیص بیوفیلم و عفونت در زخم
تشخیص بیوفیلم به دلیل عوامل زیر می‌تواند چالش برانگیز باشد:
بیوفیلم ساختارهای میکروسکوپی هستند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. بنابراین باید از یک میکروسکوپ پرقدرت برای تشخیص آنها استفاده کنید.
در یک محیط بالینی، بهترین روش تشخیص بیوپسی بافتی است. با این حال، بیوفیلم کوچک است و به طور نابرابر در بستر زخم توزیع می‌شود. یک زخم ممکن است دارای گونه‌های مختلفی از بیوفیلم باشد و معمولاً در جزایر کوچک، جدا شده و تک گونه‌ای پراکنده می‌شوند. به همین دلیل است که می‌توان به راحتی آنها را نادیده گرفت.
علائم بیوفیلم در زخم چیست؟
با توجه به هزینه و زمان صرف شده برای بیوپسی و میکروسکوپ بافت، اکثر پزشکان بیوفیلم را با شناسایی علائم رایج عفونت زخم تشخیص می‌دهند. برخی از این علائم عبارتند از:
- بافت اسللاف
- افزایش سطح اگزودا و ترشح زخم
- بافت گرانوله ضعیف یا هایپرگرانوله
- بوی بد
- تاخیر در بهبودی زخم
اگر زخم پس از مدیریت صحیح و دریافت حمایت بهداشتی مناسب همچنان این علائم عفونت را نشان دهد، ممکن است بیوفیلم وجود داشته باشد.
بیوفیلم و نقش آن در عفونت زخم
سعی کنید سوالات زیر را از خود بپرسید:
- آیا تمام اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب رعایت شده است؟
- آیا زخم آنطور که انتظار می‌رود التیام نمی‌یابد؟
- آیا زخم علائم عفونت یا التهاب موضعی را نشان می‌دهد؟
اگر حداقل به ۲ مورد از این سؤالات پاسخ «بله» دهید، درمان بیوفیلم از نظر بالینی مرتبط خواهد بود.
