عوامل موثر بر بهبود زخم
در هنگام مراقبت از زخم باید عوامل زیادی را در نظر گرفت. برخی از این عوامل در کنترل کارشناس زخم است و برخی دیگر نه.
با به دست آوردن درک این عوامل کلیدی، متخصص زخم قادر خواهد بود برنامه درمان مراقبت از زخم را برای به دست آوردن بهترین نتیجه ممکن تنظیم کند.
دو نوع عامل وجود دارد که می‌تواند بر بهبود زخم تأثیر بگذارد:
- عوامل درونی
- عوامل بیرونی
درک تأثیر این عوامل می‌تواند به شکل گیری و اطلاع رسانی ارزیابی مراقبت از زخم، طرح درمان و پیش آگهی کمک کند.
به عنوان مثال، غیرواقعی است که انتظار داشته باشیم یک زخم در یک فرد جوان سالم به همان شکلی که در یک فرد مسن با بیماری‌های متعدد بهبود یابد.
ارائه انتظارات واقع بینانه به بیماران از روند بهبودی، تعیین هدف را بهبود می‌بخشد و بین درمانگران زخم و بیماران اعتماد ایجاد می‌کند.
عوامل درونی موثر بر بهبود زخم
عوامل درونی آنهایی هستند که به بیمار مربوط می‌شوند که قابل تغییر نیستند، اما ممکن است مدیریت شوند.
سن
اپیدرم با افزایش سن نازک‌تر می‌شود و چرخه بازسازی آهسته‌تری دارد. تولید کلاژن، الاستین و اسید هیالورونیک نیز با افزایش سن پوست کاهش می‌یابد. این امر باعث می‌شود که پوست افراد مسن بیشتر مستعد پارگی و زخم شود. هورمون رشد انسانی نقش بسزایی در بهبود زخم دارد و با افزایش سن نیز کاهش می‌یابد. هنگامی که پوست افراد مسن زخم می‌شود، به دلیل گردش کندتر کراتینوسیت ها و کاهش جریان خون به درم، زخم کندتر بهبود می یابد.
ژنتیک
خاصیت ارتجاعی پوست و توانایی ریختن کلاژن و فیبرین نیز از نظر ژنتیکی مرتبط است. این فرآیند را می‌توان در توانایی بدن برای ایجاد اسکار، علائم کشش و چین و چروک مشاهده کرد. تحقیقات روی موش ها نشان می‌دهد که بهبود زخم به طور ژنتیکی با نرخ وراثت تا 86٪ کنترل می‌شود. تحقیقات دیگر در انسان نشان داده است که بیان ژن خاص با شروع و پیشرفت بهبود زخم مرتبط است.
هورمون های جنسی
این یک موضوع پیچیده است. تحقیق مختلط است. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که استروژن‌ها سرعت بهبودی دارند و تحقیقات دیگر به نفع آندروژن‌ها است، بسته به اینکه زخم در چه مرحله‌ای قرار دارد. برای اکثر بیماران، این موضوع نگران کننده نخواهد بود. با این حال، ممکن است لازم باشد برای بیمارانی که هورمون های مصنوعی مصرف می‌کنند یا دچار تغییرات هورمونی ناگهانی مانند یائسگی می‌شوند، در نظر گرفته شود.
بیماری های سیستمیک
شرایط پزشکی رایجی که ممکن است بر بهبودی تأثیر بگذارد عبارتند از:
- دیابت
- بیماری های عروقی
- بیماری های ریوی
- شرایط نقص ایمنی یا خود ایمنی
دیابت
هیپرگلیسمی بهبود زخم را به تاخیر می اندازد، بنابراین سطح گلوکز خون باید تا حد ممکن نزدیک به محدوده ایده آل باشد. در حالت ایده آل، سطح گلوکز خون باید تا حد امکان نزدیک به محدوده طبیعی باشد.
نارسایی وریدی
هنگامی که ادم مداوم وجود داشته باشد، زخم بهبود نمی‌یابد. ادم منجر به نشت فیبرینوژن از مویرگ ها به داخل درم می‌شود که مانع از رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت ها می‌شود. این جریان خون را کاهش می‌دهد و منجر به هیپوکسی بافت می‌شود. هیپوکسی بافتی ترمیم زخم را مختل می‌کند و حساسیت به عفونت توسط میکروب های بی هوازی را افزایش می‌دهد. همچنین عملکرد فیبروبلاست را مهار می‌کند و سلول های اپیتلیال را سرکوب می‌کند.
نارسایی شریانی
جریان خون به بافت باید بهینه شود تا بسته شدن زخم تسهیل شود. پرفیوژن ناکافی باعث کاهش تحویل سلول های اکسیژن و مواد مغذی لازم برای بهبودی می شود.
عوامل بیرونی موثر بر بهبود زخم
عوامل بیرونی چیزهایی خارج از زخم هستند که می‌توانیم مستقیماً آنها را کنترل کنیم.
داروها
انجام یک بررسی دارویی و بررسی هر گونه اثرات بالقوه ای که می‌تواند بهبودی را به تاخیر بیندازد، مهم است. فهرست زیر فهرست غیر جامعی از داروهای رایجی است که در بهبود زخم تداخل دارند.
- کورتون ها
- داروهای ضد انعقاد خون
- داروهای شیمی درمانی
تغذیه
نیازهای تغذیه ای برای بهبود بافت بیشتر از سطوح توصیه شده برای نگهداری معمول بافت یا مقدار توصیه شده روزانه (RDA) است. برای مثال، بسته به اندازه زخم و سلامت کلی بیمار، به آب اضافی برای کمک به ترمیم زخم نیاز است.
تخمین زده می‌شود که نیاز به آب یک فرد در طول بهبود زخم تقریباً 20 تا 30 درصد بیشتر از نیاز طبیعی آنها افزایش می‌یابد. تنظیم رژیم غذایی توسط متخصصان تغذیه یا پزشکان در زمانی که بیمار در حال بهبود است انجام می‌شود. به طور معمول، به مدت 2 تا 12 هفته در حالی که بهبود زخم شروع می‌شود، برای بیمار مکمل هایی از یک ماده مغذی تجویز می‌شود.
استرس و افزایش سطح کورتیزول
استرس منجر به افزایش در بروز عفونت فرصت طلب، کاهش بیان هورمون رشد انسانی و تاخیر در بهبودی زخم می‌شود.
خواب ناکافی
کمبود خواب باکیفیت می‌تواند منجر به:
- افزایش تولید کورتیزول
- افزایش نرخ بیماری و عفونت
- تاخیر در بهبود سد پوست
- کاهش تولید هورمون رشد
- اختلال در پتانسیل بهبودی شود.
یادآوری این نکته حائز اهمیت است که اختلالات خواب می‌تواند یک عارضه جانبی رایج بسیاری از داروها و بیماری های زمینه ای باشد. بنابراین، یک مصاحبه کامل با بیمار و بررسی دارو نشان داده شده است. در حالت ایده آل، بزرگسالان باید 8-9 ساعت در شب بخوابند.
سیگار کشیدن
سیگار منجر به هیپوکسی، ایسکمی بافتی، التهاب عروق خونی، و اختلال در هر مرحله از بهبود زخم می‌شود. تحقیقات نشان داده است که کشیدن یک نخ سیگار غلظت اکسیژن بافتی را کاهش می‌دهد، در حالی که سیگاری ها با کشیدن هر بسته سیگار در روز، هیپوکسی بافتی را برای بخش قابل توجهی از هر روز تجربه می‌کنند.
مصرف الکل
نوشیدن الکل بسته شدن زخم را به تاخیر می‌اندازد، خطر عفونت را افزایش می‌دهد، رگ زایی را کاهش می‌دهد، تولید کلاژن را مختل می‌کند، با اپیتلیال شدن تداخل می‌کند و باعث هیپوکسی بافت می‌شود. بهبود زخم می‌تواند پس از چند بار قرار گرفتن در معرض نوشیدن الکل بالاتر از حد مجاز تحت تأثیر قرار گیرد.
عفونت زخم
بیوفیلم
باکتری‌ها استراتژی‌های مختلفی را برای تضمین بقای خود ایجاد کرده‌اند، یکی از این راهبردها توسعه یک کپسول پلی‌ساکاریدی است که از آنها در برابر تخریب توسط دفاع ایمنی میزبان محافظت می‌کند.
بیوفیلم به بستر زخم می‌چسبد و به سختی برداشته می‌شود و زخم را در برابر بهبود مقاوم می‌کند.
بیوفیلم می‌تواند با چشم غیرمسلح نامرئی باشد (سطح زخم را براق یا لزج نشان می‌دهد) یا همچنین می‌تواند شبیه لایه نازکی از لجن (به رنگ زرد) روی سطح زخم باشد.
بیوفیلم بالغ می‌تواند در عرض چند روز تشکیل شود. 90 درصد زخم های مزمن دارای بیوفیلم هستند.
برای بهبود زخم باید بیوفیلم برداشته شود. دبریدمان تیز و مکرر به طور منظم روش ارجح برای حذف بیوفیلم است. پانسمان های ضد میکروبی روش درمانی قابل قبولی نیستند زیرا نمی‌توانند به بیوفیلم نفوذ کنند تا باکتری های مهاجم را از بین ببرند.
جهت دریافت مشاوه و تعیین وقت ویزیت زخم تماس بگیرید: 02147623737
عالی بود مرسییییی
خواهش میکنم