سوختگی با بخار نوعی سوختگی گرمایی است که در اثر بخار ناشی از جوشاندن آب گرم ایجاد میشود سوختگی با آب جوش یا Scald، سوختگی حرارتی است که در اثر مایع گرم مثل آب جوش یا چای ایجاد میشود، اما ممکن است مایع آنقدر گرم باشد که نتواند به نقطه جوش برسدطبق گفته انجمن سوختگی آمریکا، سوختگی در اثر آب جوش و بخار آب، 35٪ از کل آسیب های سوختگی بستری در مراکز سوختگی ایالات متحده را تشکیل می دهد.سوختگی میتواند در افراد از هر گروه سنی اتفاق بیفتد، اما کودکان، افراد مسن و بیمارانی که شرایط پزشکی خاصی دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
سوختگی با بخار آب میتواند بر روی هر سطح از بدن که در معرض بخار آب هست شامل پوست، غشاهای مخاطی، سیستم تنفسی و چشم تأثیر بگذارد و آسیب برساند.مشاوره درمان زخم سوختگی با بخار: 02147623737
فهرست عناوین
انواع سوختگی با بخار آب
انواع سوختگی با بخار آب به سه درجه تقسیم میشود:
سوختگی درجه یک: تنها لایه‌ی سطحی پوست آسیب می‌بیند. این نوع سوختگی با قرمزی و سوزش خفیف همراه است و معمولاً در خانه قابل درمان است.
سوختگی درجه دو: لایه‌های عمیق‌تر پوست تحت تاثیر قرار می‌گیرند و تاول‌ها ایجاد می‌شوند. درد شدیدتر است و نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
سوختگی درجه سه: تمام لایه‌های پوست و حتی بافت‌های زیرین دچار آسیب جدی می‌شوند. در این حالت پوست ممکن است سفید یا سیاه شود و حس درد به دلیل آسیب عصبی کاهش یابد. این نوع سوختگی نیاز به درمان فوری و تخصصی دارد.
با رعایت ایمنی و استفاده از تجهیزات محافظتی می‌توان از این نوع سوختگی‌ها جلوگیری کرد.
علائم سوختگی با بخار
سوختگی با بخار به دلیل حرارت بالای بخار آب میتواند علائم متنوعی ایجاد کند. علائم اصلی شامل قرمزی و التهاب پوست در محل سوختگی است. همچنین ممکن است تاول‌هایی در اثر آسیب به لایه‌های سطحی پوست ظاهر شود. درد شدید و سوزش از دیگر نشانه‌های شایع است. در موارد شدیدتر، پوست ممکن است خشک و سفید یا سیاه شود که نشانه‌ای از آسیب عمقی‌تر است. تورم و حساسیت به لمس نیز از دیگر علائم معمول هستند. در صورت بروز علائم شدید یا تاول‌های گسترده، مراجعه به پزشک ضروری است.
این نوع سوختگی مانند انواع دیگر سوختگی های حرارتی به نظر می‌رسد. به طور کلی، علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی و اریتم
- تورم
- درد
- تاول
- شل شدن و از بین رفتن پوست
- نشت مایعات از مناطق آسیب دیده
در صورت استنشاق بخار در سیستم تنفسی یا تماس با چشم میتواند منجر به عوارض شود.
این عوارض میتواند به علائم اضافی از جمله تنگی نفس، سرفه، خس خس سینه، مشکل در بلع و نابینایی منجر شود.
عوارض سوختگی با بخار آب
سوختگی با بخار آب میتواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد. در مرحله حاد، علاوه بر درد شدید و تورم، تاول‌های عمیق و خونریزی ممکن است ایجاد شود. در موارد شدیدتر، خطر عفونت‌های پوستی، زخم‌های مزمن و آسیب به بافت‌های زیرین وجود دارد. همچنین، کاهش حس و مشکلات حرکتی ممکن است پیش بیاید. عوارض بلندمدت شامل اسکارهای دائمی و مشکلات روانی نظیر اضطراب و استرس است. مراقبتهای فوری و مناسب از جمله درمانهای تخصصی میتواند به کاهش این عوارض کمک کند.
تأثیرات بخارآب بر پوست
بخاراب میتواند تأثیرات جدی بر پوست داشته باشد و به ویژه در تماس مستقیم با پوست، سوختگیهای شدیدی ایجاد کند. بخاراب دارای دمای بالایی است که میتواند به سرعت به لایه‌های عمیق پوست نفوذ کند و موجب آسیب‌های حرارتی شود. این آسیب‌ها معمولاً با قرمزی، تاول، و در موارد شدیدتر، آسیب‌های جدی‌تر به بافت‌های زیرین همراه است. درمان فوری و مناسب برای کاهش عوارض این سوختگی‌ها اهمیت دارد. پیشگیری از تماس با بخاراب، استفاده از تجهیزات ایمنی و توجه به علائم اولیه سوختگی میتواند به کاهش خطرات مرتبط با این نوع سوختگی کمک کند.
تفاوت بین سوختگی با بخار و سوختگی با آب جوش
سوختگی با بخار و سوختگی با آب جوش هر دو به دلیل دمای بالا ایجاد می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی دارند. بخار آب، به دلیل حرارت بسیار بالای آن، انرژی بیشتری نسبت به آب جوش انتقال می‌دهد. این باعث میشود که سوختگی با بخار معمولاً شدیدتر از سوختگی با آب جوش باشد. بخار میتواند به عمق بیشتری از پوست نفوذ کند و آسیب‌های جدی‌تری ایجاد کند.
سوختگی با آب جوش معمولاً به دلیل تماس مستقیم با مایع داغ ایجاد میشود و میتواند باعث قرمزی، سوزش و تاول‌های سطحی شود. اما سوختگی با بخار به دلیل حرارت بالاتر و توانایی بخار در نفوذ به بافتها، معمولاً آسیب‌های عمیق‌تر و شدیدتری را به همراه دارد.
در هر دو حالت، شست‌وشوی سریع ناحیه آسیب‌دیده با آب سرد و مراجعه به پزشک در صورت لزوم، از جمله اقدامات اولیه ضروری است.
علل سوختگی با بخارآب
هنگامی که آب به نقطه جوش (212 درجه فارنهایت) می‌رسد و به بخار تبدیل میشود، این اتفاق منجر به ایجاد مولکول های فوق العاده گرم میشود که در صورت تماس با بافت های بدن می‌توانند سریعا باعث سوختگی شوند.
بخار آب بخاطر گرمای نهان تبخیر، بیشتر از آب جوش باعث آسیب دیدگی سوختگی میشود.
از آنجا که آب با تبدیل شدن از مایع به بخار تقریباً 1600 برابر حجم خود منبسط میشود، بخار اغلب تحت فشار از ظرف آن خارج میشود.
این اتفاق میتواند در یک جریان مستقیم ظاهر شود که میتواند آسیب دیگری ایجاد کند. در واقع، بسیاری از لوازم خانگی روی کار این پدیده نقش دارند از جمله قوری ها، اتوهای بخار، بخارپزها و سایر موارد.
بخار به راحتی استنشاق میشود و مولکول های فوق العاده گرم می‌توانند به عمق سیستم تنفسی فوقانی منتقل شوند.
سوختگی با بخار در کودکان
به احتمال زیاد بچه ها دست یا صورت خود را مستقیماً در مسیر خروج بخار فر قرار می‌دهند و در نتیجه باعث سوختگی پوست در معرض بخار میشود.
کودکان همچنین در هنگام استنشاق مستقیم بخار، به اپی گلوتیت مبتلا می‌شوند.
اپی گلوتیت یک بیماری بالقوه کشنده است که در آن بافت در اطراف لوله تنفسی متورم میشود.
تشخیص سوختگی با بخار آب
شناسایی سوختگی مستلزم به دست آوردن تاریخچه دقیق حادثه و همچنین شناسایی سوختگی واقعی است.
سوختگی ها بر اساس وسعت و میزان درگیری پوست تحت تأثیر سوختگی، به سوختگی های درجه یک، دوم یا سوم تقسیم بندی می‌شوند.
مدیریت سوختگیهای بخارآب در محیط‌های صنعتی: دستورالعمل‌ها و شیوه‌ها
مدیریت سوختگیهای بخاراب در محیط‌های صنعتی نیازمند رعایت دستورالعمل‌ها و شیوه‌های خاص است. اولین گام پیشگیری است؛ استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش‌ها و پوشش‌های مقاوم در برابر حرارت میتواند خطر سوختگی را کاهش دهد. در صورت وقوع سوختگی، اقدامات فوری شامل شستشوی منطقه آسیب‌دیده با آب سرد و کاهش تماس با بخاراب است. همچنین، ارزیابی شدت سوختگی و مراجعه سریع به مراکز درمانی برای درمانهای تخصصی ضروری است. آموزش کارگران در مورد نحوه برخورد با بخاراب و سوختگیهای مرتبط نیز به کاهش حوادث و بهبود نتایج درمانی کمک می‌کند.
پیشگیری از سوختگی با بخار
متداول ترین محل خانه برای هر نوع آسیب دیدگی ناشی از سوختگی، به ویژه سوختگی با بخار آب آشپزخانه است.
آشپزی به دلیل استفاده از گرما بیشترین خطرات را دارد.
اقدامات احتیاطی مناسب میتواند تفاوت بین لذت بردن از یک شام خانوادگی و رفتن به بیمارستان با سوختگی باشد.
برای جلوگیری از سوختگی ها در آشپزخانه این موارد را انجام دهید:
- غذا را روی اجاق گاز بدون مراقبت رها نکنید.
- هنگام پخت غذا تایمرها را تنظیم کنید.
- قبل از بیرون آوردن غذا اجازه دهید در مایکروویو کمی خنک شود.
- اطمینان حاصل کنید که غذاهای موجود در مایکروویو در حین پخت قادر به تخلیه بخار هستند.
- فقط از ظروف تأیید شده در مایکروویو استفاده کنید.
آبگرمکن ها را روی حدود 48 درجه سانتی گراد تنظیم کنید.
هرگونه درجه حرارت بالاتر میتواند به راحتی منجر به ایجاد سوختگی با آب جوش شود.
آب حمام را برای کودکان خردسال در حدود 37 درجه سانتی گراد نگه دارید. هرچه داغ تر باشد احتمال ایجاد سوختگی با آب جوش و بخار وجود دارد.
درمان پزشکی سوختگی با بخار آب
درمان سوختگی با بخار آب بستگی به شدت آسیب دارد. ابتدا باید ناحیه سوختگی را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زیر آب سرد قرار داد تا حرارت کاهش یابد و آسیب بیشتر جلوگیری شود. از یخ استفاده نکنید، زیرا ممکن است به بافت آسیب بیشتری برساند.
برای سوختگیهای سطحی، پس از خنک‌کردن، ناحیه را با یک گاز استریل یا باند نرم بپوشانید تا از عفونت جلوگیری شود. می‌توان از پمادهای ضد سوختگی یا کرم‌های آنتی‌بیوتیک مانند نئوسپورین استفاده کرد.
در سوختگیهای شدیدتر، مانند سوختگی درجه دوم و سوم، مراجعه به پزشک ضروری است. تاول‌های بزرگ یا نواحی وسیع سوختگی نباید باز شوند، زیرا خطر عفونت وجود دارد. پزشک ممکن است درمان‌هایی مانند بانداژ مخصوص یا داروهای ضدعفونی‌کننده و آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
مصرف مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و حفظ رطوبت پوست نیز مهم است.
اگر فردی برای جراحات سوختگی خود نیاز به درمان فوری دارد، بیمارستان ممکن است او را به مرکز سوختگی بفرستد.
درمان در مرکز سوختگی میتواند شامل دبریدمان (از بین بردن بافت مرده) و همچنین داروهای ضد درد وریدی باشد.
کلینیک زخم ترنم با بروز ترین تجهیزات و مجرب ترین کادر پزشکی آماده درمان انواع زخم های سوختگی (سوختگی با آب جوش، سوختگی با بخار آب، سوختگی با اگزوز موتور، سوختگی با برق، سوختگی سرد و…) می‌باشد.
تلفن تماس جهت مشاوره با متخصص زخم: 02147623737
سوالات متداول درباره سوختگی با بخار آب
آیا بخاراب خطر بیشتری نسبت به آب جوش دارد؟
بله، بخار میتواند انرژی حرارتی بیشتری را به پوست منتقل کند و به عمق بیشتری از بافتها نفوذ کند، که این باعث افزایش شدت سوختگی میشود.
بهترین راهکارهای خانگی برای سوختگیهای خفیف با بخاراب چیست؟
خنک کردن ناحیه سوختگی با آب سرد برای چند دقیقه، استفاده از پمادهای ضد التهاب و پانسمان ناحیه آسیب‌دیده از بهترین راهکارهای خانگی است.
آیا سوختگی با بخاراب نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد؟
در موارد شدید، زمانی که سوختگی گسترده یا عمیق باشد، بستری شدن در بیمارستان ضروری است. سوختگیهای خفیف معمولاً با مراقبتهای خانگی بهبود می‌یابند
آیا سوختگی با بخاراب میتواند جای زخم دائمی ایجاد کند؟
بله، در سوختگیهای شدید، ممکن است جای زخم دائمی باقی بماند. درمان سریع و مناسب میتواند به کاهش احتمال ایجاد جای زخم کمک کند.
آیا سوختگیهای ناشی از بخاراب به درمان خاصی نیاز دارند؟
سوختگیهای خفیف ممکن است نیاز به مراقبتهای خانگی داشته باشند، اما برای سوختگیهای شدید، نیاز به درمانهای پزشکی و گاهی جراحی وجود دارد.
من بخار آب صورتم قبلا سوخته خیلی درد بدی داره
مرسی از اشتراک نظرتون